Po 93 latach (!) ustawodawca dokonał zmiany defincji gwałtu w polskim prawie karnym. Nowa definicja obowiązuje od 13 lutego 2025r. Jak definicja gwałtu brzmiała kiedyś, a jak gwałt definiowany jest teraz? Co się zmieniło?

Jak było kiedyś?

Art. 197 § 1 Kodeksu karnego:

„Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15”.

Według tej definicji bierność była traktowana jako przejaw zgody na obcowanie płciowe. Gwałtem był jedynie taki czyn, w którym ofiara stawiała wyraźny i rzeczywisty opór.

Jak jest teraz?

Art. 197 § 1 Kodeksu karnego:

„Kto doprowadza inną osobę do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub w inny sposób mimo braku jej zgody, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15”.

Art. 197 § 1a Kodeksu karnego:

„Tej samej karze podlega kto doprowadza inną osobę do obcowania płciowego wykorzystując brak możliwości rozpoznania przez nią znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem”.

Co się zmieniło?

Od 13 lutego 2025r. gwałt to każdy stosunek seksualny bez wyraźnej zgody. Bez znaczenia pozostaje kwestia doprowadzenia do stosunku poprzez przemoc, groźbę czy podstęp. Ofiara gwałtu nie musi udowadniać, że stawiała opór. Kluczowe jest niewyrażenie zgody na stosunek. Innymi słowy – podjęcie czynności seksualnych jest legalne tylko wtedy, kiedy druga osoba wyrazi na te czynności zgodę.

Dodatkowo karane będą osoby, które doprowadziły do stosunku ofiary odurzone czy nieprzytomne oraz osoby pokrzywdzone, które nie mogły wyrazić świadomej zgody na akt seksualny (na przykład niepełnosprawne umysłowo). Kluczową sprawą pozostaje także stan psychiczny pokrzywdzonego (zwany tzw. „zamrożeniem”) – w stanie prawnym do 13.02.2025r. traktowany był jako brak sprzeciwu = brak gwałtu, aktualnie – wręcz przeciwnie.

Masz więcej pytań lub potrzebujesz pomocy w sprawie karnej? Zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z kancelarią.