Często po rozwodzie kobieta decyduje się na pozostawienie nazwiska byłego męża, na przykład ze względu na dzieci. Niestety nie wszystkim mężczyznom odpowiada takie rozwiązanie. Czy ex mąż może żądać od ex żony powrotu do nazwiska panieńskiego?
Zacznijmy od początku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy ma prawo zadecydować o tym, jakie nazwisko będzie nosił po zawarciu małżeństwa.
„
O nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, decyduje jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie może być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa” (art. 25 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Oznacza to, że wbrew przyjętej i powszechnej praktyce nie tylko kobieta może przyjąć nazwisko swojego męża, ale także mężczyzna może przyjąć nazwisko żony. Obecne brzmienie tego przepisu jest realizacją zasady równości małżonków. Oczywiście każde z małżonków może zachować także swoje dotychczasowe nazwisko lub też połączyć dotychczasowe nazwisko z nazwiskiem współmałżonka (tzw. nazwisko dwuczłonowe).
Powrót po rozwodzie do poprzedniego nazwiska jest stosunkowo łatwą procedurą. Można to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy polega na złożeniu w urzędzie stanu cywilnego oświadczenia o chęci powrotu do poprzedniego nazwiska. W tym przypadku ważne jest jednak zachowanie trzymiesięcznego terminu liczonego od dnia uprawomocnienia się (nie wydania) wyroku rozwodowego. Druga możliwość przewiduje złożenie podania do kierownika urzędu stanu cywilnego wraz ze stosownym uzasadnieniem – argumentacją, dlaczego domagamy się powrotu do poprzedniego nazwiska. W tej sytuacji nie jest konieczne zachowanie jakiegokolwiek terminu. Można to zrobić w każdym momencie po rozwodzie. Kierownik stanu cywilnego rozpatruje złożone podanie w terminie 30 dni i wydaje decyzję administracyjną, od którego przysługuje prawo wniesienia odwołania.
Czy były małżonek ma prawo domagać się od drugiego ex małżonka zmiany nazwiska? Niestety nie. Przepisy polskiego prawa nie przewidują takiej możliwości. Nie istnieje żadna procedura, w której możemy zmusić byłą żonę czy byłego męża do zmiany nazwiska. Sąd Najwyższy już w latach 70. stwierdził, że nazwisko jest cechą definiującą daną osobę, do której człowiek przywiązuje się z różnych względów – posługuje się nim w życiu zawodowym i prywatnym, czasem przez kilkadziesiąt lat. Dodatkowo z przepisów ustawy o zmianie imienia i nazwiska wynika zasada tzw. względnej stabilizacji imion i nazwisk.
Podsumowując – powrót do poprzedniego nazwiska po rozwodzie jest każdorazowo swobodną decyzją małżonka, na którą nie ma wpływu były współmałżonek.
Masz więcej pytań lub potrzebujesz pomocy w sprawie rodzinnej? Skontaktuj się z kancelarią.
